دایرهی وسعت این دسته دعاوی، قابل ملاحظه است. هر نوع مطالبه، در این دستهبندی جای میگیرد. البته، منظور، مطالبات مالی است یا هر مطالبهای که قابل تقویم به پول و وجه نقد باشد. شروع این دعاوی، با تقدیم دادخواست در دادگاهها، صورت میپذیرد. مراجعات مکرر (همچنانی که برای دعاوی کیفری لازم است که به دفعات پیگیر شکایت در دادسرا و مراجع انتظامی باشیم) را ندارد ولی ممکن است روند رسیدگی تا قطعیت حکم، طولانیتر از یک پروندهی کیفری شود. ضمن آن که اجرای احکام صادره از دادگاههای حقوقی، دشوارتر از اجرای آراء کیفری است زیرا اهرمهای فشار احکام کیفری را ندارد.
یک خصیصهی دیگر از دعاوی مدنی، آنست که بایستی در لحظهی ثبت دادخواست، هزینهی دادرسی را پرداخت کنیم تا دعوای ما به یکی از شعب دادگاههای حقوقی، ارجاع گردد مگر آن که بدواً مدعی اعسار از پرداخت هزینهی دادرسی شویم که مستلزم رسیدگی قبل از ماهیت دعوای اصلی و صرف زمان است. چون درصدی از خواسته چه وجه نقد باشد چه مال دیگر قابل تقویم باید در ابتدا پرداخت شود، امکان دارد رقم قابل ملاحظهای بنظر برسد.
مثلاً در حال حاضر برای هزینهی دعاوی بدوی در مراجع حقوقی، باید سه و نیم درصد و برای هزینهی دعوی در مرحلهی تجدیدنظر، چهار و نیم درصد و برای اعادهی دادرسی، پنج و نیم درصد پرداخت کنیم.
گرچه تعداد و انواع دعاوی مدنی، خیلی زیاد هستند، ولی ذیلاً تعدادی از شایعترین آنها را ذکر میکنیم:
مطالبهی وجه و ضرر و زیان، مطالبهی وجه چک، مطالبهی وجه قراردادی، الزام به ایفاء تعهدات، الزام به اخذ پایان کار و صورتمجلس تفکیکی، الزام به تنظیم سند رسمی، الزام به تخلیه، خلع ید، مطالبهی اجرت المثل، مطالبهی اجاره بها، مطالبهی کلیهی خسارات دادرسی و تأخیر تأدیه و حق الوکالهی وکیل، فسخ و بطلان قرارداد.
از آنجاکه دعاوی مدنی، خیلی تخصصی هستند و یحتمل در پروسهی رسیدگی قضائی، نیاز ارجاع به کارشناسی دارند و اندک مسامحهای میتواند موجبات تضییع حقوقتان را فراهم سازد، بهتر آن است که از ابتدا خود را با داشتن مشاور یا وکیل، مسلح کنید. اگر افتخار احالهی کار شما، نصیب مجموعهی محاق شود، این تعهد حرفهای را متقبل میشویم که تمام اهتمام خود را برای نیل به اهدافتان مصروف نماییم.
